Toplumsal Yargılamada Amigdala’nın Rolü

Makalenin aslı: Adolphs R, Tranel D, Damasio AR. The Human Amygdala in Social Judgment. Nature, 1998:393:470-5

Bu çalışmada beynin iki tarafındaki amigdala’sı tam hasar görmüş olan üç kişi ile tek yanlı hasarı olan yedi kişi normal özneler ve beyninin başka bölgelerinde hasar bulunan kontrol özneleriyle karşılaştırıldı.

Normal kontrol öznelerinin en negatif puanları verdiği 50 resim için ve en pozitif puanları verdikleri 50 resim için yaklaşılabilirlik (bu kişiye yaklaşabilirim ya da bu kişiden uzak durmayı yeğlerim) ile güvenme (bu kişiye güvenirim/güvenmem) puanları ayrı ayrı analiz edildi.

Beynin iki yanındaki amigdala’sında da hasarı olan özneler en negatif 50 resmi hem normal kontrollerden, hem de beyin hasarlı kontrollerden daha pozitif olarak değerlendirdiler. Tek yanlı amigdala lezyonları olan gruplar her iki değerlendirmede de kontrollerden farklı değillerdi. Tüm özne grupları en pozitif 50 resme benzer puanları verdiler.

Sonuç olarak, iki yanlı amigdala hasarı olan özneler tüm yüzleri kontrollerden daha pozitif olarak değerlendirme eğilimindeydiler ve özellikle en negatif yüzleri değerlendirirken kontrollerden en büyük sapmayı gösterdiler. Yani, amigdala’sı iki yanlı hasara uğramış öznelerde toplamda pozitif taraflılık ve negatif yüzleri değerlendirmede orantısız bir zaaf bulundu. 

Bununla birlikte, öznelerden farklı bireylerin sevimliliğini kısa sözlü biyografilere ya da tek sözcüklere dayanarak değerlendirmeleri istendiğinde, iki yanlı amigdala hasarı olan üç özne de normal yargılarda bulundu. 

Demek ki, amigdala bazı yüzler konusunda -daha önceki toplumsal deneyimler ya da doğuştan gelen eğilime dayanarak- bilgilerin geri çağrılmasını tetiklemek için gerekli gibi görünmektedir. Bu yüzden amigdala hasarına bağlı yetersizlik, temel görsel işlemleme gerçekleştikten sonra ortaya çıkmaktadır: Normalde benzer uyaranlar geçmişteki negatif deneyimlerle ya da doğuştan özgülleşmiş olan bazı yetilerle bağlantılı bilgilerin geri çağrılmasını sağlarken, hasar sonucu bu bilgiler geri çağrılamaz. Oysa cümleler ve sözler doğrudan doğruya, amigdala’nın yardımı olmaksızın geniş bir bilgi alanını uyarır, böylece yargılamaları normal olarak yürütmek için yeterli temeli sağlar.

Özetle, amigdala görsel uyaranlara yanıt olarak toplumsal ve duygusal olarak önemli/ilgili (relevant) bilgileri tetikler. Bu, amigdala’nın normalde yaklaşılmaz ya da güvenilmez olarak sınıflandırılan yüzlerin toplumsal yargılanması açısından özel bir öneme sahip olabileceğini düşündürmektedir.

Amigdala’nın doğuştan gelen bilgileri tetiklemekte ne oranda, kültürel bir ortamda bireysel yaşantı yoluyla edinilen bilgileri tetiklemekte ne oranda rol aldığının belirlenmesi, değinilmeden kalan ilginç bir sorudur.